راهنمای خرید کفش کوهنوردی
به عنوان یک راهنمای جامع بهتر است تا در هنگام خرید کفش کوهنوردی موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- به راحتی کفش، اندازه و شکل آن دقت کنید.
- کفش را متناسب با نوع برنامه صعود انتخاب کنید برای مثال در صعودهای اصطحکاکی کفش های منعطف و برای صعود های عرضی و طولی کفش های با لبه های سخت و سفت را انتخاب کنید.
- کفی کفش و لبه های کناری آن باید محکم و بادوام باشد.
- کفش باید از قوزک پا حمایت کرده و از پیچ خوردن آن جلوگیری کند. بنابراین روی لبه های خارجی کفش بایستید تا مطمئن شوید که ساق کفش از مچ پای شما محافظت می کند.
- پنجه کفش باید سخت و محکم باشد تا از انگشتان پا محافظت کند به همین دلیل با یک پای خود چند ضربه به دیوار بزنید.
- بهترین زمان خرید کفش بعد از ظهر است زیرا پاها به علت تورم در بزرگترین سایز خود قرار دارند.
- به هنگام خرید حتما یک جوارب ضخیم به همراه داشته باشد و کفش را یک سایز بزرگتر انتخاب کنید.
.
انواع کفش کوهنوردی
کفش های راهپیمایی (walking): مدلهایی با پاشنه کوتاه و کفی انعطاف پذیر برای پیادهروی روزانه بسیار عالی هستند. برخی از کوهنوردان نیز ممکن است برای پیاده رویهای طولانی خود کفشهای مخصوص پیادهروی را انتخاب کنند. فقط توجه داشته باشید که اگر کفش شما از قوزک پا محافظت نکند، در مسیرهای سنگلاخی مشکل ساز میشود.
کفش کوهپیمایی Trekking: این مدل از کفشها پاشنههای متوسط و بلند دارند و برای کوهپیماییهای روزانه یا سفرهای کوتاه کوهنوردی با بارهای سبک در نظر گرفته میشوند. آنها معمولا انعطافپذیر هستند و برای کمی راحتی به چند بار پوشیدن نیاز دارند. اما به عنوان کفش های کوهنوردی محکم، فاقد پشتیبانی و دوام می باشند.
کفش کوهنوردی (Mountaineering): کفش های نیمه سنگین کوهنوردی است که برای برنامه و صعودهای چند روزه ۳ فصل و در صورت داشتن گورتکس برای برنامه های صعود زمستانی یک روزه مناسب است. اندازه ساق ۱۴ تا ۱۹ سانتیمتر بوده و به دلیل داشتن ساق بلند از مچ پا به خوبی محافظت می کند.
کفش کوهنوردی سنگین پوش (High Mountain): برای یخ نوردی های حرفه ای و صعود های با ارتفاع کمتر از ۵۰۰۰ متر مناسب است. جز کفش های تک پوش سنگین و بسیار قوی کوهنوردی محسوب می شود. زیره این مدل کفش ها انعطاف پذیری نداشته اما قابلیت نصب کرامپون را دارد.
کفش کوهنوری سنگین دو پوش (Expedition): جز کفش های قوی و فاقد انعطاف پذیری است.قابلیت نصب کرامپون را دارد و به لحاظ ساختاری به دو کفش بزرگ و کوچک تقسیم بندی می شود به همین علت به آن دو پوش گفته می شود. کفش کوچک فاقد بند است و با چسب محکم می شود سپس درون کفش بزرگتر جای میگیرد. در زمان استراحت و برای ورود به چادر از کفش کوچکتر استفاده می شود. برای صعود های ۷۰۰۰ متری در بهار و تابستان و کمتر از ۷۰۰۰ متر دز پاییز و زمستان مناسب است.
کفش هیمالیانوردی (Expedition): جز کفش های سه پوش محسوب می شود که مشابه کفش های دو پوش بوده اما پوش سوم یک گتر بلند است که روی کفش را می پوشاند. برای ارتفاعات ۸۰۰۰ متری هیمالیا و صعود از ارتفاعات بالای ۷۰۰۰ متر در زمستان طراحی شده است. زیره فاقد انعطاف بوده بسیار قوی با قابلیت نصب کرامپون است.
کفش سنگ نوردی (Climbing): این کفش ها اصطلاحا کتانی نامیده می شوند که برای سنگنوردی و دیواره نوردی داخل سالنی نیز مناسب هستند
کفش یخ نوردی: مشابه کفش سنگنوردی بوده اما دارای کرامپون های دائمی متصل به کفش است.
کفش کوهنوردی backpacking: این نوع کفشها برای حمل بارهای سنگین در سفرهای چند روزه به مناطق خارج از شهر طراحی شدهاند. اکثر آنها دارای پاشنه بلند هستند که به عنوان حامی فوقالعادهای دور قوزک پا میپیچد. بسیار بادوام هستند و با کفی محکمتر از کفشهای سبک برای کوهپیماییهای سبک و سنگین مناسب می باشند.
.
اندازه کفش مناسب کوهنوردی
کفش یکی از ابتداییترین و مهمترین تجهیزات موردنیاز هر کوهنورد و طبیعتگرد است. کفش مناسب هر برنامه طبیعتگردی یا کوهنوردی، میبایست براساس نوع فعالیت، فصل، شرایط اقلیمی و ویژگیهای تخصصی نظیر جنس کفی، نوع عایق حرارتی و نوع عایق رطوبتی انتخاب شود.
بطور کلی اندازه کفش باید به گونه ای باشد که طی ساعات طولانی کوهپیمایی فشاری به پا وارد نکند. این سایز مناسب تنها با پوشیدن و راه رفتن مشخص می شود. مشخصات یک کفش کوهنوردی مناسب به شرح زیر است:
- زیاد از حد گشاد نباشد زیرا باعث ایجاد تاول پوستی می شود.
- تنگ و خیلی کیپ نباشد زیرا به ناخن ها و بستر ناخن آسیب می رساند.
- قوزک پا به هیچ عنوان نباید تحت فشار باشد.
- در هنگام خرید بهتر است یک جوراب ضخیم پا کنید و کفش خود را یک سایز بزرگتر انتخاب کنید. اینکار باعث می شود تا گردش خون در پای شما آزادانه انجام شود.
.
رویه کفش کوهنوردی
رویه و کفی مهمترین بخش ساختاری یک کفش هستند که نوع متریال مصرفی برای ساخت آنها به لحاظ استحکام، ایمنی و راحتی پا در آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
بر اساس جنس رویه و کفی وزن کفش، قابلیت تنفس پا در آن، دوام و مقاومت در برابر آب متفاوت خواهد بود. در گذشته بیشتر از چرم برای ساخت کفش استفاده می شد اما پیشرفت های اخیر باعث شده تا الیاف مصنوعی مناسبی تولید شوند که ایمنی و راحتی بیشتر را برای کوهنوردان فراهم کند. بطور کلی انواع متریال مصرفی برای تولید کفش های کوهنوردی به شرح زیر است:
- چرم (مصنوعی یا طبیعی)
- پارچههای گورتکس، سیمپاتکس که عایق باد، رطوبت و قابل تنفس میباشند.
- مواد نوترکیب مانند کولار یا پارچه های ضربه گیر
- تینسولیت که خاصیت حفظ گرمای پا در زمستان را دارد.
- فایبرگلاس که در میان کوهنوردان ایرانی به پلاستیکی معروف است و برای کوهنوردی اصلا مناسب نیستند.
مشخصات رویه یک کفش کوهنوردی مناسب به شرح زیر است:
- نسبت به نفوذ آب مقاوم باشد.
- امکان تعریق و تنفش آزادانه پا را فراهم کند.
- قابلیت ارتجاع داشته و تا اندازه نرم و انعظاف پذیر باشد.
- نسبت به انتقال حرارت عایق باشد.
- بندهای آن تا نزدیک مچ پا ادامه داشته تا بهتر کیپ شود و روی قوزک پا را بپوشاند.
.
کفی کفش کوهنوردی
کفی همانند لایه ای، پاها را از شوک دور کرده و تا حد زیادی محکمی کفش را تعیین میکند. شاید کفشهای محکم خوب به نظرنرسند، اما برای کوهپیماییهای طولانی بر روی صخرهها و حتی مناطق ناهموار میتوانند به معنای راحتی و پایداری بیشتری باشند.
کفی کفش های کوهنوردی معمولا از چند لایه تشکیل شده اند که اصلی ترین لایه ویبرام است و جنس آن ترکیبی از کربن و لاستیک میباشد. البته برند های دیگر هم بصورت اختصاصی ترکیبات و جنس مخصوص کفشهای خود را تولید کرده اند که تقریبا تجربه ثابت کرده ویبرام از همه مقاوم تر است و بیشتر برند های به نام کفی کفش خود را از برند ویبرام تهیه میکنند و در بعضی انواع کفش هم کفی کفش خود را به ویبرام سفارش میدهند . یک کفش با کفی محکم اجازه نمیدهد که پای شما با پیچ خوردن روی هر سنگ یا ریشه درختی که روی آن پا میگذارید، آسیب ببیند.
ویژگی های لازم برای یک کفی مناسب در کفش کوهنوردی به قرار زیر است:
- با ایجاد اصطحکاک لازم ضد لغزش باشد.
- از لغزش پا درون کفش و درنتیجه احتمال پیچ خوردگی قوزک پا جلوگیری کند.
- عاج های عمیق و مقاومت بالایی داشته باشد.
- بسته به نوع کفش انعطاف پذیری داشته باشد.
.
چگونه از کفش کوهنوردی خود نگهداری کنیم؟
کفش کوهنوردی هم مانند سایر تجهیزات ورزشی و کوهنوردی نیاز به رعایت اصول مراقبتی خاص خود را دارد تا علاوه بر عمر بیشتر، از زیبایی و کیفیت آن کاسته نشود. این نکات شامل نکات تمیز کردن، نکات نگه داری و نکات ضد آب کردن کفش می شود:
نگهداری: بعد از هر بار استفاده از کفش و بازگشت از برنامه ورزشی تا استفاده بعدی، حتما داخل کفش را از پارچه و یا کاغذ خشک کاملا پرنموده و بند آن را ببندید تا کفش شکل و حالت خود را حفظ نماید. کفش ها را در جای خشک با دمای متعادل نگهداری نمایید و از قرار دادن آنها در جاهای بسیار گرم و یا بسیار سرد و در زیر نور مستقیم خورشید خودداری نمایید. در هنگام بستن کفش بندهای آنرا محکم نکشید زیرا باعث گشاد شدن و صدمه دیدن پا می شود.
تمیز کردن: بندهای کفش را باز کرده و کفی کفش را خارج نمائید. سپس کفش را زیر آب سرد برده و با یک برس گل و لای روی کفش را بشویید. سعی کنید حتی الامکان داخل کفش آب نرود. برای خشک شدن آنها را در هوای معمولی قرار دهید. به هیچ عنوان از گرما و آتش و نور مستقیم آفتاب استفاده نکنید.
ضد آب نمودن کفش: وارد شدن رطوبت به درون کفش نه تنها آزار دهنده است بلکه تماس مدوام کفش با آب می تواند از عمر مفید آن بکاهد. یکی از بهترین محصولات برای جلوگیری از این اتفاق استفاده از اسپری ضد آب کننده طبیعی woley است که حاوی روغن آووکادو و مواد کاملا گیاهی می باشد. این اسپری فاقد رنگ و بو است و برای استفاده تنها کافی است تا ابتدا روی کفش را تمیز کرده، اسپری را به خوبی تکان دهید سپس از فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی متری بطور یکنواخت روی کفش اسپری کنید. ۳۰ دقیقه زمان دهید تا کاملا خشک شود. به این ترتیب کفش شما ضد آب خواهد شد.
.
ضد آب نمودن کفش
با مواد پایه محلول در آب یا موادی غیر از آب مانند روغن سیلیکون و واکس محلول در آب میتوانند باشند. یعنی این که وقتی از این مواد استفاده شود کفش شما نمدار و مرطوب است.
آب داخل منافذ چرم، میتواند به عنوان مجرای ضدآب بودن به این فرآیند کمک کند و آب داخل چرم را جذب نماید.
این نوع از محافظها مناسب چرمهای یک تکه، نوبوک و چرم جیر (suede Leather) هستند. به علاوه برای بافتها و لایههای Gore-tex
واکس (Wax)
بیشترین استفاده برای تمیز کردن کفش را دارد، اگرچه چرم را تیره میکند و مخصوصاً نمای ظاهری کفش شما را خراب میکند. واکس وقتی که خیلی کم و با سر انگشتان شما به کفش مالیده شوند مناسب هستند. بعضی از واکسها کفش شما را تمیز و آببند میکنند، اما خاصیت تنفسی آن را میگیرند. اگر مایلید در مناطق مرطوب و خیس پیادهروی یا کوهپیمایی کنید، انتخاب خوبی است.
سیلیکون (Silicon)
بهتر است وقتی استفاده شود که کفش شما نو است و هنوز استفاده نشده است. سیلیکون بافت را خراب نمیکند و رنگ چرم را تغییر نمیدهد. از نظر تنفسی برای چرم بهتر از واکس است، اما تأثیر آن نیز کمتر است. واکسهایی که محتوی سیلیکون هستند، از نظر ضدآب بودن بیشتر دافع آب هستند و تنفس بهتری دارند، اما برای بافتهای زبر و ترکیبی و جیر مناسب نیستند و رنگ آنها را تغییر میدهند.
مایعات شیمیایی Fluoro Chemical
مانند اسپری و داخل یک کپسول به صورت مایع هستند و در صورت خارج شدن به حالت پودری در میآیند. برای تمامی پوتینها و کفشها قابل استفادهاند، به خصوص بافتهای جیر و ترکیبی.
ترکیب مواد شیمیایی + سیلیکون میتواند خاصیتهای بیشتری داشته باشد.
روغن Oil
روغن چرم، صابون چرم و روغنهای دیگر چرم را کش میدهند و انعطافپذیری چرم را از بین میبرند. فقط به درد دستکش بیس بال میخورند.
.
منابع:
.https://oniseh.net
.https://koohsite.com
.https://dalahoo.com