فلزی کمیاب و ارزشمند با ظاهری درخشنده و فریبنده به رنگ سفید که چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند و طول عمر بالایی دارد که برای استفاده در دنیای مد و زیورآلات و طراحی جواهرات بسیار مناسب است. پلاتین کمترین واکنشپذیری در بین تمامی فلزات را دارد و همچنین مقاومت بسیار بالایی نسبت به خوردگی دارد و حتی در محیطهای بسیار داغ نیز این ویژگی را حفظ میکند.
فلز پلاتین یکی از پرطرفدارترین فلزات در زمینه جواهر سازی و مد از قرن 20ام به بعد می باشد که طرفداران فراوانی را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است. فلز پلاتین به دلیل دوام و استحکام بسیار بالا در دنیای صنعتی نیز از کاربردهای فراوانی دارد. این فلز به دلیل زیبایی و درخشندگی برای ساخت زیورآلاتی چون انگشتر و گردنبند و دستبند نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
همانطور که در مقاله آشنایی با فلز طلا نیز اشاره شد، پلاتین نیز هنگام استفاده در دنیای مد و زیورآلات با یک گروه از فلزات دیگر ترکیب می شود.البته بهتر است بدانید که وقتی به یک جواهر می گویند پلاتین منظور این است که حداقل 90 درصد از آن جواهر از فلز خالص پلاتین تشکیل شده است و 10 درصد آن را دیگر فلزات تشکیل می دهند. از جمله فلزاتی که با پلاتین ترکیب می شوند می توان به ایریدیم، پالادیوم، روتنیم، رودیوم و اوسمیوم اشاره کرد.
پلاتین 30 برابر کمیابتر و نادر تر از طلا است و به همین دلیل قیمت بالایی دارد. این فلز معمولاً در وضعیت ثبات و رشد اقتصادی گرانتر از طلاست و قیمت آن تا دو برابر طلا میرسد اما در دورههای بیثباتی اقتصادی گاهی از طلا ارزانتر میشود. چراکه پلاتین در درجه اول کاربرد صنعتی دارد و در زمان رشد اقتصادی تقاضای آن افزایش پیدا میکند در حالی که طلا بیشتر کاربرد سرمایهگذاری دارد و در زمان ناآرامی اقتصادی تقاضای آن بیشتر میشود. پلاتین به سختی اکسیده می شود و درخشندگی خود را از دست نمی دهد.به خاطر سختی و استحکامی که دارد نقش و نگار هایی که بر روی این فلز ایجاد می شود بسیار جلوه زیبا و چشم نوازی به خود می گیرد. به خاطر رنگ سفید خاصی که دارد از این فلز بیشتر در تولید زیورآلات و جواهراتی که الماس های بسیار با ارزشی را به همراه دارند استفاده می شود.
ابزارهای مخصوص آزمایشگاهی، اتصالهای الکتریکی و الکترودها، تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی، دستگاههای مقاوم در برابر خوردگی و زنگزدگی، تجهیزات حرارتسنج برای کورههای الکتریکی، پوشش موشکها، و سوخت موتور جت از دیگر موارد استفاده این فلز است.
.
نحوه تشخیص زیورآلات نقره ای و پلاتینی
ممکن است برای شما هم این مورد پیش بیاید که انگشتر یا زیورآلاتی از جانب یک دوست یا آشنا به شما رسیده است ولی جنس فلز بکار رفته در ساخت آن قطعه زیور را نمی دانید. اگر حدس میزنید قطعه زیورآلات شما از جنس نقره یا پلاتین باشد لازم است در این مقاله از لوکس گلامور با ما همراه باشید و روش های تشخیص زیورآلات و بدلیجات نقره ای تمام عیار را با پلاتین را نشان میدهیم.
اگر قطعه زیور شما از این دو فلز ساخته نشده باشد و جنس آن غیر از نقره و پلاتین باشد؛ نگران نباشید ! با مطالعه این مقاله حداقل با دو مورد از فلزاتی که در ساخت زیورآلات رایج هستند آشنا شدید و روش شناسایی آنها را آموختید. غیر از این است ؟!
.
روش های تشخیص زیورآلات ساخته شده از نقره یا پلاتین
– به مارک حک شده بر روی زیورآلات نگاه کنید نوشته هایی همچون 999, S925, PLAT 950, or PT 999 را روی آن میبینید.
– آهن ربایی نزدیک زیورآلات نگه دارید. زیورآلات تمام عیار جذب آهن ربا نمی شوند. بیشتر پلاتین جذب آهن ربا نمی شود اما پلاتین/ کبالت جذب آهن ربا می شود.
– با استفاده از اسید تست کنید.
– از تستر ( تست کننده ) نقره برای تست زیورآلات نقره ای بزرگ استفاده کنید.
– زیورآلات را با محلول هیدروژن پراکسید تست کنید.
زیورآلات خود را تست کنید.
1- برند و نام حک شده بر روی زیورآلات را نگاه کنید.
نام برند بر بر روی زیورآلات چاپ نمی شود بلکه حک می شود. معمولا این نوشته بر روی بزرگترین قسمت زیور حک می شود و یا اگر زیور آویزی داشته باشد به احتمال زیاد بر روی آن حک شود.
اگر بر روی زیورآلات خود نوشته ی حک شده ای مشاهده نکردید، به احتمال زیاد قطعه زیور شما اصل نیست.
2- بر روی زیورآلات نقره چه نوشته هایی حک می شود.
برخی سکه ها و زیورآلات نقره ای نوشته های عددی 999 بر روی آنها حک شده است. این عدد بر اصل و تمام عیار بودن نقره دلالت دارد. اگر عدد 925 به همراه حرف s حک شده باشد یعنی اینکه 92.5% آن از نقره تمام عیار 7.5% از فلز مس استفاده شده است.
زیورآلات خالص نقره ای به ندرت یافت می شود و نرم وخورنده هستند و در برخورد با اجسام سخت و یا استفاده طولانی مدت تغییر شکل می دهند.
3- بر روی زیورآلات پلاتین چه نوشته هایی حک می شود.
پلاتین فلزی است که به ندرت پیدا میشود و گران قیمت است. بنابراین تمامی زیورآلات پلاتینی نوشته ای حک شده باید داشته باشند تا معتبر شناخته شوند. بر روی زیورآلات پلاتینی به دنبال نوشته های حک شده ای همچون “Platinum,” “PLAT,” or “PT” که قبل یا بعد این کلمات عدد 950 یا 999 دیده می شود. این اعداد میزان خلوص و عیار پلاتین را نشان میدهند. عدد 999 خالص تر از 925 است.
برای مثال یک قطعه زیور پلاتینی ممکن است نشان حک شده ای مانند “PLAT999″ داشته باشد.
4- به زیورآلات آهن ربا نزدیک کنید.
زیورآلات خالص و فلزات گران بها جذب آهن ربا نمی شوند. بنابراین اگر شما آهن ربایی را نزدیک زیورآلات اصل و خالص کنید، نباید جذب آهن ربا بشوند. با این حال اگر شما به زیورآلات پلاتینی آهن ربایی نزدیک کنید و زیورآلات واکنش نشان دهند نگران نباشید؛ به این دلیل که پلاتین خالص و بدون آلیاژ نرم و خورنده است که با ترکیب کردن ناخالصی از فلزات دیگر پلاتین سخت و با دوام می شود. آلیاژ استفاده شده برای پلاتین، کبالت است که این فلز مغناطیسی است و جذب آهن ربا میشود. بنابراین برخی زیورآلات پلاتینی با نزدیک کردن آهن ربا واکنش نشان می دهند.
– آلیاژ پلاتین/کبالت معمولا بر روی زیورآلات با PLAT, Pt950 و یا Pt950/Co بصورت حک شده نمایش داده می شوند.
– نقره خالص نیز همانند پلاتین نرم و خورنده است. آلیاژی که برای مقاوم سازی نقره استفاده می شود فلز مس است که مغناطیسی نیست و جذب آهن ربا نمی شود. اگر شما قطعه زیور نقره ای با مهر حک شده 925. دارید و جذب آهن ربا می شود از یک متخصص زیورآلات کمک بخواهید تا نوع آلیاژ آن را تشخیص دهد.
.
از اسید های مخصوص تست زیورآلات استفاده کنید.
1- برای تشخیص جنس فلز زیورآلات از اسید مخصوص استفاده کنید.
اگر بر روی زیورآلات نوشته ای حک شده مشاهده نکردید و به اصل بودن زیورآلات مشکوک هستید، با استفاده از اسید تست کننده زیورآلات جنس فلز و آلیاژ زیورآلات خود را کشف کنید.
از فروشگاه های آنلاین یا فروشگاه های لوازم و تجهیزات زیورآلات و جواهرات اسید تست کننده را خریداری کنید.
– اسید تست کننده ای را خرید کنید که برای تشخیص فلز نقره و پلاتین استفاده شود. برچسب رو بطری ها نشان می دهد که این اسید مناسب تست کدام فلز می باشد.
– اگر در بسته ای که خریداری کردید دستگش محافظ وجود نداشت، بصورت جداگانه خرید کنید زیرا که اسید در تماس با پوست موجب سوختگی می شود و به پوست آسیب میرساند.
2- با ساییدن زیورآلات به سنگ بر روی آنها خراش ایجاد کنید.
زیورآلاتی را که میخواهید با اسید تست کنید بایستی بر روی آنها خراش ایجاد کنید. این خراش بهتر است در قسمت های از زیورآلات ایجاد شود که در دید نیستند و از زیبایی و جلوه آنها نمی کاهد.برای هر تست یک خراش ایجاد کنید برای مثال اگر میخواهید قطعه زیوری را برای سه گزینه طلا، نقره و پلاتین تست کنید بر روی آن 3 خراش ایجاد کنید.
3- با استفاده از قطره چکان اسید را بر روی خط خراش ها بچکانید.
یکی از اسید ها را انتخاب کنید و با احتیاط بر روی یکی از خراش ها بچکانید. سپس تست کننده ی بعدی را بر روی خراشی دیگر بچکانید. مراقب باشید که اسید های تست کننده باهم ترکیب نشوند تا بتوانید نتیجه دقیقتری بگیرید.
– بیشتر این نوع تست کننده ها محلولی اسیدی هستند بنابراین لازم حین انجام تست دستکش محافظ مناسب بپوشید.
4- عکس العمل زیورآلات در مقابل اسید را بررسی کنید.
زیورآلات در عرض 1 الی 2 دقیقه واکنش نشان می دهند. اگر خراش بصورت کامل منحل شده و از بین برود نتیجه تست منفی است. برای مثال اگر شما اسید تست کننده پلاتین را بر روی خراشی بچکانید و آن خراش بطور کامل منحل شده و از بین برود، این قطعه زیور از جنس پلاتین نیست. اما اگر خراش از بین نرود فلز خالص و تمام عیار است.
– اگر از تست اسید طلای 18 عیار بر روی نقره استفاده کنید، خراشی که ایجاد کرده اید به رنگ سفید شیری در می آید. این رنگ نشان می دهند که زیورآلات شما نقره خالص و تمام عیار است.
– اگر به نتایج بدست آمده مشکوک هستیند میتوانید دوباره تست کنید.
در نهایت پس از اینکه کلیه تست های مربوط به نحوه تشخیص نقره و پلاتین را انجام دادید بایستی به خاطر داشته باشید که زیورآلات شما آلوده به اسید هستند و در تماس با پوست خطرناک هستند و ممکن است آسیب برساند. بنابراین لازم است زیورآلات را پس از این مراحل بطور کامل بشویید و با پارچه ای نرم خشک کنید سپس استفاده کنید.
.
نحوهی تمیز کردن زیورآلات پلاتین
۱. به هنگام تمیز کردن زیورآلات و جواهرات از جنس پلاتین، از پاک کنندههای مخصوص تمیز کردن طلا و پلاتین استفاده کنید.
چنانچه پاک کننده مخصوص طلا و پلاتین در دسترس نداشتید از ترکیب آب گرم و صابون ملایم، برای تمیز کردن زیورآلات پلاتین استفاده کنید.
۲. اگر زیوآلات و جواهرات شما دارای سنگ و نگین قیمتی مانند اوپال، زمرد، سنگ الماس ، یاقوت و توپاز هستند، به هیچ عنوان آنها را درون محلول شست و شو قرار ندهید. برای مراقبت از جواهرات پلاتینی که دارای سنگهای زینتی و گرانبها هستند حتما باید به شیوه نظافت و مراقبت از سنگهای زینتی نیز توجه داشته باشید.
۳. میتوانید جواهرت و زیورآلات پلاتین را زیر آب با درجه حرارت ملایم بشویید. به هنگام شست و شو دقت داشته باشید که جواهراتی مانند انگشتر ، گوشواره، پلاک و سایر جواهرات پلاتین، از دست شما نیافتاده و وارد خروجی سینک نشوند.
۴. برای تمیز کردن پلاتین میتوانید از یک مسواک و یا فرچه مخصوص شست و شوی جواهرات پلاتین استفاده کنید.
توجه داشته باشید که در صورت استفاده از مسواک برای شست و شوی جواهرات، یک مسواک غیر قابل مصرف را به این منظور انتخاب کرده و به صورت مداوم از آن استفاده کنید.
۵. جواهرات پلاتین را با محلول مخصوص بشویید. محلول شست و شوی جواهرات پلاتین را میتوانید از بازار خریداری کرده و یا خود در منزل تولید کنید.
در ادامه نحوهی تهیهی محلول شست و شوی جواهرات و شیوه شست و شوی جواهرات از جنس پلاتین را به شما آموزش میدهیم.
روش تهیه محلول شست و شوی جواهرات پلاتین و شیوه شست و شو
• روش تهیه محلول آب و صابون؛
در ابتدا سه چهارم یک کاسه را پر از آب گرم میکنید، سپس چندین قطره مایع ظرفشویی و یا مایع دستشویی به آن اضافه میکنید.
محلول را هم میزنید تا به غلظت مناسب و یکنواختی برسد. سپس زیورآلات را به مدت نیم ساعت درون محلول قرار میدهید. نکتهای که باید به آن دقت داشته باشید، لغزنده شدن زیورآلات در مواجعه با صابون و مواد شوینده است؛ بنابراین مراقب باشید که زیورآلات به خروجی سینک نفوذ نکنند.
برای از بین بردن لکهها و تیرگیهای پلاتین میتوانید زیورآلات داخل محلول را با مسواک به نرمی بشویید و کلیهی قسمتهای زاویهدار و گوشهدار را نیز فراموش نکنید.
در پایان کار جواهرات را خشک کنید، برای این منظور از پارچه مخصوص و یا حرارت سشوار و باد پنکه استفاده کنید، تا خراشهای جزئی روی پلاتین ایجاد نشود.
• روش تهیه محلول آمونیاک؛
برای تهیه محلول آمونیاک باید توجه داشته باشید که آیا جواهرات پلاتین شما با این محلول سازگاری دارند یا نه؟
همانطور که پیشتر گفتیم اگر جواهرات پلاتین شما دارای نگین و سنگ به خصوصی است، از محلول آمونیاک به هیچ عنوان استفاده نکنید.
برای تهیه محلول آمونیاک یک لیوان آب خنک را با یک لیوان محلول آمونیاک درون ظرفی ریخته و سپس زیورآلات را به مدت نیم ساعت درون محلول قرار میدهید.
در مرحله بعد با استفاده از دستکش زیورآلات را از محلول خارج کرده و با آب داغ و مواد شوینده مانند مایع ظرفشویی و یا دستشویی، محلولی درست کرده و زیورآلات را به مدت پنج دقیقه در داخل محلول قرار دهید و سپس آبکشی کنید.
در پایان نیز حتما زیورآلات را با دقت بالا و پارچه مخصوص خشک کنید.
با روشهای گفته شده به راحتی میتوانید جواهرات پلاتین خود را در منزل تمیز کرده و برای پولیش آنها به مراکز مختلف مراجعه نکنید.
در ادامه روشهای مراقبت از جواهرات پلاتین را برایتان شرح میدهیم.
.
روش و راهکارهایی برای مراقبت از جواهرات پلاتین
۱. برای جلوگیری از هر گونه خراشیدگی و خش افتادن به روی جواهرات پلاتین، بهتر است قبل از استفاده از مواد شوینده، سفید کننده و محلولهایی مانند وایتکس، آنها را دربیاورید.
۲. هنگام انجام دادن کارهای سنگین مانند باغبانی که امکان برخورد با سطوح بسیار زیاد است، حتما جواهرات پلاتین خود را دربیاورید.
۳. جواهرات پلاتین را در کنار سایر زیورآلات نگهداری نکنید و بهتر است که جواهرات از جنس پلاتین را در یک محفظه به صورت جدا از سایر زیورآلات نگهداری کنید.
۴. هرگاه جواهرات پلاتین شما دچار ضربه خوردگی شد حتما آن را به جواهرسازی برده و سریعا برای تعمیر آن اقدام کنید.
توجه داشته باشید که برای انجام تعمیرات و ترمیم، شخص تعمیرکار از پلاتین استفاده کند نه از طلای سفید، زیرا به مرور باعث بروز لکه در جواهر میشود.
۵. برای از بین بردن تیرگیهای روی پلاتین حتما به جواهرساز مراجعه کنید تا خراشها و ضربه خوردگیها با پولیش رفع شده و جواهرات پلاتین شما براق شوند.
۶. توصیه میکنیم که هر ۶ تا ۸ ماه یکبار برای آبکاری جواهرات پلاتین با رادیوم جهت محافظت از زیورآلات اقدام کنید تا جواهرات شما همواره درخشان و براق باشند.
.
منابع:
.https://www.vianagalleria.com
.https://www.deluxeglamour.com