این روزها جواهرات به دو صورت زرد و سفید در بازار موجود هستند و هریک طرفداران خود را دارند. بسیاری به خرید طلای زرد به دلیل درخشندگی بیشتر آن علاقهمند هستند و برخی طلای سفید را ترجیح میدهند. شاید شما هم جزو آن دسته از افراد هستید که خرید طلای سفید بیشتر با سلیقهتان جور است. احتمالا این سوالات هم برای شما پیش آمده باشد که اصلا طلای سفید چیست؟ چگونه ساخته میشود؟ تفاوت طلای سفید با طلای زرد چیست؟ و … در این مطلب میخواهیم با هم بیشتر با طلای سفید و ویژگیهای آن آشنا شویم.
.
به چه چیزی طلای سفید میگویند؟
در اواخر دهه 20 و 30 میلادی جواهرات ساخته شده از طلای سفید اولین بار بر سر زبانها افتاد و تا به امروز توانسته طرفداران بسیاری را به خود جذب کند.
قبل از اینکه توضیحات در رابطه با طلای سفید را آغاز کنیم بهتر است بدانیم آلیاژ یعنی چه؟ آلیاژ در واقع ترکیبی از فلزات با یکدیگر یا با سایر عناصر نافلزی است که خواص متفاوتی از عناصر تشکیل دهنده خود دارد.
طلای سفید آلیاژی از طلا است که از ترکیب آن با حداقل یک فلز سفید رنگ به دست میآید. آلیاژهایی که در ساخت طلای سفید استفاده میشوند اغلب پالادیوم، روی، مس، نیکل، منگنز و نقره هستند.
رنگ نهایی طلای سفید ناشی از روکش کردن آن با فلز رودیم است. در واقع از آنجا که طلای سفید جلا و درخشندگی خود را بعد از مدتی از دست میدهد، یک لایه فلز رودیم روی سطح آن میکشند که باعث درخشندگی آن میشود. همچنین با اضافه کردن مقداری مس به طلا هم میتوان طلای صورتی رنگ تولید کرد.
افراد زیادی فکر میکنند طلای سفید در طبیعت وجود دارد و قابل استخراج است، در حالی که با توجه به مطالب ذکر شده در بالا طلای سفید، آلیاژی از طلا است که از ترکیب آن با فلزات سفید رنگ بدست میآید. برای ساخت طلای سفید بیشتر از پلاتین و نقره استفاده میشود.
.
خواص و ویژگیهای طلای سفید
طلای خالص بسیار نرم است، بنابراین برای افزایش استحکام فلزات دیگری را به آن اضافه میکنند. به عنوان مثال برای طلای زرد از فلز مس استفاده میشود.
خواص و ویژگیهای طلای سفید بسته به نوع فلزی که در آن استفاده شده متفاوت بوده و به شرح زیر است.
طلای سفیدی که با استفاده از پالادیوم ساخته میشود، نرم و انعطاف پذیرتر است و بیشتر برای ساخت جواهرات و سنگهای قیمتی از آن استفاده میشود.
همچنین به منظور افزایش استحکام و وزن ممکن است در ساخت طلای سفید از نقره، مس و پلاتین هم استفاده شود. طلای سفید را برای جلای بیشتر با روکشی از رودیوم میسازند، که این روکش پس از گذشت 12 الی 18 ماه از بین رفته و باید مجددا آن را تمدید کرد.
.
کد طلای سفید چیست؟
نام کدهایی که بر روی طلا و یا طلای سفید حک میشوند، انگ نام دارند. در برخی مواقع نیز از حرف اول لاتین رنگ طلا برای کد آنها استفاده میشود. برای مثال، حرف w برای کد طلای سفید با استفاده از رنگ آنها نوشته میشود. کد طلای سفید میتواند براساس دو نوع پارامتر 1000 و روش کامل واحد یا 24 باشد. البته ممکن است روشهای دیگری هم برای کد طلای سفید وجود داشته باشند. با این حال، تنها دو روش رایج برای مشخص کردن کد طلای سفید وجود دارد.
.
عیار طلای سفید چند است؟
عیار طلا نشاندهنده خلوص آن است و در واقع وزن طلای استفاده شده برای ساخت قطعه در هر 1000 گرم است. به عنوان مثال عیار سکه بهار آزادی 22 از 24 (900 از 1000) است یعنی از 1000 گرم آلیاژ استفاده شده برای ساخت سکه بهار آزادی 900 گرم آن طلا است و مابقی فلزات دیگر مانند مس.
بالاترین عیار طلای سفید موجود در بازار 18 است. عیار 18 از 24 (750 از 1000) یعنی 18 قسمت طلا و 6 قسمت فلزات دیگر تشکیل دهنده آلیاژ طلای سفید هستند. همچنین عیار جواهراتی که با طلای زرد هم ساخته میشود 18 است.
لازم به ذکر است که طلای سفید در عیارهای 14 و 12 نیز در بازار موجود است که جنس آنها محکمتر، جلای کمتر و قیمت پایینتری نسبت به طلای 18 عیار دارند.
.
متداولترین ترکیبهای آلیاژی برای ساخت طلای سفید کدامند؟
در حال حاضر متداول ترین ترکیبهایی که برای ساخت طلای سفید استفاده میشود به شرح زیر است:
- آلیاژ طلا – پالادیوم – نقره (طلا: 750، پالادیم: 200 ، نقره: 50)
- آلیاژ طلا – نیکل – مس – روی (طلا: 750 ، نیکل: 135 ، مس: 85 ، روی: 30) که از نیکل برای افزایش استحکام از مس برای افزایش چکش خواری و از روی برای جلوگیری از زنگ زدن مس در این ترکیب استفاده شده است. این آلیاژ قیمت پایینتری نسبت به آلیاژ قبلی (طلا – پالادیوم – نقره) دارد و ممکن است باعث حساسیت پوستی و جوش زدن بشود.
- آلیاژ طلا – آلومینیوم (78.49 طلا و مابقی آلومینیوم) از این ترکیب برای ساخت طلای ارغوانی رنگ استفاده میشود.
- طلا – ایندیم (46.17 طلا و 53.83 ایندیم) برای ساخت طلای آبی رنگ.
.
طلای سفید چه تفاوتی با طلای زرد دارد؟
علاوه بر رنگ تفاوتهای دیگری بین طلای سفید و طلای زرد وجود دارد؛ این تفاوتها عبارتند ز:
- طلای زرد راحتتر از طلای سفید خراشیده میشود و جنس نرمتری دارد، زیرا در ساخت طلای سفید از فلزات محکمتری استفاده میشود.
- برای حفظ جلا میتوانید طلای زرد را پولیش کنید اما اینکار یک لایه از طلای شما را از بین میبرد، اما در طلای سفید اگر هم خراش بوجود ییاید میتوانید قطعه را با رادیوم پر کنید و سطح را بازیابی نمایید.
- همانطور که در متن هم اشاره شد آلیاژی که برای سخت طلای سفید استفاده میشود با طلای زرد متفاوت است.
- ترکیبات طلای سفید ممکن است باعث حساسیتهای پوستی شود اما طلای زرد این مشکل را کمتر دارد.
تشخیص طلا سفید از نقره
تشخیص طلا سفید از نقره اهمیت بسیار زیادی دارد. این اهمیت را میتوان از تفاوت قیمت چشمگیر بین این دو نوع فلز مشاهده کرد. اولین راهی که میتوانید طلا سفید را از نقره تشخیص بدهید، بررسی حالت چکش خوار بودن آنها است. طلای سفید دارای خاصیت چکشپذیری بالایی است. در حالی که نقره به سادگی تغییر شکل نمیدهد. در ضمن، طلای سفید، حداکثر تا 75 درصد میتواند خلوص داشته باشد. در مقابل، نقره حداکثر تا 99.99 درصد خلوص دارد. یکی دیگر از تفاوتهای بارز میان طلای سفید و نقره، کدها و اعدادی است که برای آنها درج میشود. به طور کلی، از انگ یا کد k برای طلای سفید و از 925 یا s925 برای نقره استفاده میشود.
چگونه طلای سفید را از نقره تشخیص دهیم؟
طلای سفید و نقره از لحاظ ظاهری بسیار شبیه هم هستند و برای بسیاری از افراد تشخیص این دو از یکدیگر سخت است. باید بدانید با وجود شباهت ظاهری این دو تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند که این تفاوتها به شرح زیر است:
- طلای سفید آلیاژ است که از ترکیب سایر فلزات با طلا بدست میآید اما نقره یک عنصر خالص است.
- ارزش طلای سفید به علت کمیابتر بودن، بیشتر از نقره است.
- طلای سفید نسبت به نقره مقاومت بیشتری نسبت به خراش دارد.
- طلای سفید در مقایسه با نقره مقاومت بیشتری در برابر زنگ زدگی دارد.
- طلای سفید با رودیم پوشش داده میشود در حالیکه برای نقره از لایهای استفاده نمیشود.
- طلای سفید خاصیت چکش خواری بیشتری دارد و راحتتر از نقره میتوان روی آن حکاکی کرد.
- علامتگذاری این دو با هم متفاوت است. طلای سفید با عیار و قیراط و نقره فقط با عیار علامتگذاری میشوند.
- ته رنگ نقره بیشتر مایل به خاکستری است در حالی که رنگ طلای سفید ممکن است کمی به زردی یا خاکستری بزند.
- علاوه بر اهداف زینتی و تزئینی، از نقره در پزشکی، شیرینی پزی و مهندسی نیز استفاده میشود. در عوض، طلای سفید فقط در جواهرات یا دیگر وسایل زینتی مورد استفاده قرار میگیرد.
- جواهرات ساخته شده از نقره میتوانند تا 99.9% درصد خلوص داشته باشند در حالی که بیشترین درصد خلوص طلای سفید 75% یا همان 18 عیار است.
به کدهایی که روی طلا و نقره زده میشود اصطلاحا «انگ» گفته میشود. اغلب محصولات نقره با استاندارد استرلینگ (Sterling) ساخته میشوند، بنابر این روی آنها در کنار شماره عیار، حرف S نیز دیده میشود مثلا روی آنها کد «925» یا «S925» انگ میشود. انواع محصولات طلا هم با کد K انگ میشوند. مانند «18K» یا «21K». در مواردی انگ طلا مانند نقره با واحد 1000 عیار میشود، مانند «750» یا «925». در برخی مواقع به اختصار رنگ طلا را نیز بر فلز انگ میکنند مانند «YG18K» یا «PG75018K» و یا «WG21K»طلا سفید با حرف W، طلا زرد با حرف Y و طلا صورتی را Pink یا P انگ میکنند.
.
تشخیص طلای سفید از استیل
تشخیص طلای سفید از استیل به دلیل عدم سوء استفاده از خریداران بسیار لازم و ضروری است. راههای متعددی برای تشخیص طلای سفید از استیل وجود دارد که نگرانیهای شما را برطرف میکند.
تشخیص طلای سفید از استیل با آهنربا
طلای استیل به راحتی جذب آهنربا میشود. این درحالی است که طلای سفید اصلا جذب آهنربا نخواهد شد. این موضوع درباره نقره خالص هم صدق میکند. در صورتی که در نقره و یا طلا، ناخالصی وجود داشته باشد، با نزدیک کردن آهنربا میتوان دید که جذب میشود.
تشخیص طلای سفید از استیل با استقامت در آب
طلای سفید به دلیل وزن زیادی که دارد، به زیر آب فرو میرود. اگر طلا از نوع تقلبی باشد، به دلیل سبک بودن بر روی سطح آب قرار میگیرد.
تشخیص طلای سفید از استیل با بررسی بدنه آن
پس از گذشت حداکثر یک ماه از مصرف طلای تقلبی و طلای سفید، متوجه خواهید شد که کدام نوع را خریداری کرده اید. اگر بدنه طلای سفید دچار تغییر رنگ شده بود، از نوع اصل و مرغوب نیست. در صورتی که طلای شما از نوع اصل باشد، هیچ نوع اثری از تغییر رنگ مشاهده نخواهید کرد.
تست طلای سفید اصل با سرامیک (بدون لعاب)
تست طلای سفید اصل را میتوانید با ساییدن آن بر روی سطح سرامیکی امتحان کنید. اگر بعد از ساییدن طلای سفید بر روی سرامیک، اثری از آن باقی مانده بود؛ میتوان گفت که طلای سفید از نوع تقلبی است. در غیر اینصورت، طلای سفید از نوع اصل است.
تست طلای سفید با خش انداختن سکه مسی
زمانی که طلای سفید از نوع اصل باشد، سکه مسی بر روی آن اثر نمیگذارد. این در حالی است که طلای تقلبی در اثر ساییده شدن با سکه مسی، خودش خش برمیدارد.
تست طلای سفید با اسید نیتریک
تست طلای سفید با اسید نیتریک نمیتواند باعث تغییر شکل، رنگ و ظاهر طلای سفید اصل باشد. در صورتی که تست کردن طلای تقلبی با اسید نیتریک موجب تغییر رنگ آن از سفید به سبز خواهد شد.
.
تفاوت طلای سفید با پلاتین چیست؟
یکی دیگر از فلزهای گرانبهایی که با طلای سفید زیاد اشتباه گرفته میشود، پلاتین است. ظاهر این دو فلز گرانبها بسیار شبیه به هم است. با این وجود تفاوتهای اساسی با هم دارند که این تفاوتها شامل موارد زیر است:
- پلاتین درخشندگی بیشتری نسبت به طلای سفید دارد، زیرا رنگ آن بصورت طبیعی سفید است.
- مقاومت پلاتین بیشتر از طلای سفید است.
- طلای سفید زودتر از پلاتین کدر میشود.
- چگالی پلاتین بیشتر از طلای سفید است.
- پلاتین از طلای سفید کمیابتر است، بنابراین قیمت آن هم بیشتر از طلای سفید است.
- درجه خلوص پلاتین بیشتر از طلای سفید است.
- حساسیت پلاتین نسبت به عوامل خارجی کمتر از طلای سفید است.
.
آیا استفاده از طلای سفید حساسیت پوستی ایجاد میکند؟
اگر طلای سفیدی که خریداری کردهاید در ترکیب آلیاژ خود حاوی نیکل باشد تنها باعث ایجاد حساسیت در پوست افرادی میشود که به صورت ذاتی نسبت به فلز نیکل حساس هستند. طلای سفید که از آلیاژ طلای زرد و نیکل به وجود آمده باشد در صورت تماس با پوست فردی که به این فلز حساسیت دارد، میتواند باعث التهابات پوستی و ایجاد جوش گردد.
البته خوب است که اضافه کنیم روکش رودیومی که بر روی اکثر زیورآلات طلا سفید وجود دارد از ایجاد این حساسیت پوستی جلوگیری میکند. به طور معمول این روکش رودیوم از قرار گرفتن در معرض نیکل در پوست شما جلوگیری میکند، اما این محافظت تنها تا زمانی وجود دارد که روکش رودیوم آسیبی ندیده باشد.
یکی از راههای جلوگیری از واکنشهای آلرژیک نسبت به طلای سفید این است که به موقع برای آبکاری مجدد قطعه طلای خود با فلز رودیوم اقدام کنید. همچنین میتوانید به کلی از استفاده و خرید طلای سفید حاوی نیکل خودداری کنید. به عنوان مثال، آلیاژهای ساختهشده از طلا و پلاتین یا طلا و نقره معمولاً هیچ واکنش آلرژیکی ایجاد نمیکنند.
.
طلای سفید بخریم یا طلای زرد؟
انتخاب بین طلای سفید و زرد اول از همه با نظر و علاقه شخصی خودتان در ارتباط است. البته باید این نکته را به خاطر داشته باشید که جواهرات طلای سفید به نسبت طلای زرد پس از دورههای کوتاهتری نیاز به آبکاری دارند تا مجدد درخشش اولیه خود را به دست بیاورند.
با این وجود، اگر دوست دارید از سنگهای قیمتی بر روی طلای خود بهرهمند شوید باید این نکته را اضافه کنیم که برخی سنگهای قیمتی در مقایسه با طلای زرد جلوه بسیار بیشتری بر روی طلای سفید دارند.
بهتر است هنگام تصمیمگیری بین طلای سفید و زرد نوع و رنگ سنگ قیمتی موردپسندتان را هم در نظر بگیرید. به عنوان مثال، الماسهای بیرنگ بر روی حلقه طلای سفید ظاهر گیراتری در مقایسه با طلای زرد از خود نشان میدهند.
.
نکاتی برای نگهداری طلای سفید
- هنگام حمام کردن یا شستوشوی دستها طلای سفید را در بیاورید چون صابون روی آن مینشیدند و درخشش آن را از بین میبرد.
- طلای سفید را را از شویندههای بسیار قوی، مواد شیمیایی پرقدرت، انواع سفیدکنندهها و مواد اسیدی همانند آبلیمو دور نگه دارید.
- از طلای سفید خود در حمام یا استخر استفاده نکنید.
- پس از هر بار استفاده از زیورآلات طلای سفید، حتما آنها را درون جعبه بگذارید و روی میز رها نکنید.
- بهترین روش تمیز کردن طلا سفید و درخشان کردن آن این است که آن را نزد متخصص ببرید تا به روش صحیح سطح طلا را برق بیندازند.
- روکش رودیوم مانند بقیه آبکاریها بعد از حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه به تدریج از بین میرود و باید دوباره تجدید شود.
.
روشهای پولیش کردن طلا سفید
برای رفع خط وخش طلا سفید بهتر است به کارگاههای طلاسازی مراجعه کنید. چون افراد متخصص، وسایل و ابزار مخصوصی برای پرداخت کردن و جلا دادن طلا دارند که نتیجهی بسیار بهتری دارد. اما اگر میخواهید در خانه خودتان طلا سفید را پولیش کنید، شاید روشهای زیر کمکتان کند:
– یکی از روشهای پولیش کردن طلا سفید در خانه استفاده از پارچههای مخصوص جلا دادن است که در بیشتر فروشگاههای مربوط به وسایل طلاسازی به فروش میرسد. البته این پارچهها برای برطرف کردن خراشهای سطحی و کمعمق کاربرد دارند.
– برای تمیز کردن طلا سفید از آبجوش هم میتوانید استفاده کنید. برای این منظور کافی است یک قابلمه را تا نصفه آب کنید. آن را روی اجاقگاز و شعلهی متوسط بگذارید. مقدار کمی مایع ظرفشویی درون قابلمه بریزید و هم بزنید. سپس، طلای سفید را در کف ظرف بگذارید و اجازه دهید آب به جوش بیاید. این کار باعث میشود تا مواد اضافی و چربیهای روی سطح طلا سفید پاک شوند.
.
چرا طلای سفید زرد میشود؟
تقریباً تمامی طلاهای سفیدی که امروزه در بازار عرضه میشوند، یک لایه رودیوم روی خود دارند. روکش رودیوم ضرری برای طلا ندارد و از ارزش آن کم نمیکند، اما سفیدی و درخشندگی آن همیشگی نیست. این روکش همیشه در معرض از بین رفتن و تاب برداشتن قرار دارد. وقتی روکش رودیوم از بین میرود، سایه زرد رنگ طلا از زیر آن نمایان میشود.
هر چهقدر بیشتر از طلای سفید خود استفاده کنید، روکش رودیوم آن سریعتر خورده و پاک میشود. مثلاً اگر طلای سفید شما انگشتر طلا باشد، به این خاطر که دایم دستهای خود را میشویید، احتمال اینکه روکش رودیوم از روی آن سریعتر پاک شود بیشتر است.
اگر از آن افرادی هستید که هر چند ماه یک بار طلای خود را پولیش میکنند، باید بدانید که این کار باعث میشود تا روکش رودیوم طلا سریعتر پاک شود. با هر بار پولیش کردن، یک لایه بسیار ظریف از سطح طلا تراشیده میشود. خب، میدانیم که لایه سطحیِ طلای سفید همان روکش رودیوم است که وقتی طلا را پولیش میکنید، یعنی رودیوم را میتراشید. بنابراین، سفیدی طلا خیلی سریعتر از حالت عادی پاک میشود و طلای زرد از زیر آن بیرون میزند.
.
چرا طلا سفید کدر میشود؟
طلای سفید نسبت به دیگر رنگهای طلا حساستر است طوری که اگر شما طلای سفیدی بخرید بعد از مدتی کوتاه احساس می کنید دیگر درخشندگی قبل را ندارد و احتیاج به یک آبکاری دارد. بهترین روش برای حفظ سفیدی طلای سفید رنگ این است که هر چند وقت یک بار دوباره آن را روکش کنید. طلای خود را نزد جواهرساز ببرید تا یک لایه روکش طلای سفید روی آن بکشد و دوباره مثل روز اول نونوار و درخشان شود.
دلیلش را هم در بالا گفتیم. رنگ طلا به خودی خود زرد است و برای ساخت طلای سفید آن را با فلزات سفید رنگی مثل نقره، نیکل و رودیم ترکیب میکنند. در آخر هم برای اینکه قطعهی طلا بسیار براق و درخشان شود آن را روکش می کنند. این روکش هم تقریباً همیشه از جنس رودیم است. وقتی روکش رودیوم از بین برود، قطعهی طلا هم رنگ و روی خود را از دست میدهد و کدر میشود. خوب است بدانید که ماندگاری روکش رودیوم به ضخامت آن بستگی دارد.
چطور از تغییر رنگ طلا سفید جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از از تغییر رنگ طلا سفید بهترین و آسانترین کار این است که حین انجام کارهایتان از آن ها استفاده نکنید. مصنوعات طلای سفید به دلیل داشتن روکش رودیم، کمتر از دیگر مصنوعات طلا در برابر ضربه و ساییدگی مقاومت دارند. بنابراین در صورت کشیده شدن به سطوح یا ضربه دیدن، خیلی سریع روکششان از بین میرود و رنگ خود را از دست میدهند.
البته لازم نیست نگران باشید. چون برای از بین بردن خطوخشهای آن میتوانید طلا سفید را پولیش کنید. اما حواستان باشد بیش از یکی یا دو بار در سال این کار را انجام ندهید؛ چون ممکن است با این کار روکش رودیم روی طلا سفید با سرعت بیشتر و در زمان کوتاهتری از بین برود.
.
در صورت تغییر رنگ طلای سفید چه کنیم؟
واقعیت این است که تمیز کردن طلا سفید با نگهداری و مراقبت زیاد هم میسر نیست. چون علت زرد شدن طلا سفید و کدر شدن آن از بین رفتن روکش رودیوم آن به مرور زمان است. اما میتوانید با آبکاری آن قطعهی طلا را دوباره از نو درخشان و براق کنید. برای این کار کافی است آن را به یک طلاساز بدهید تا طلا سفید را با رودیوم آبکاری کند.
البته آبکاری طلا سفید با رودیوم صرفاً به خاطر زیبایی و درخشش آن نیست. این روکش باعث میشود تا طلای شما ضدحساسیت هم بشود. چون همانطور که قبلاً هم گفتیم، یکی از فلزاتی که در ساخت زیورآلات طلا سفید استفاده میشود نیکل است. بسیاری از افراد هم به نیکل حساسیت دارند. چنانچه شما جز این دسته از افراد هستید، بهتر است به محض از بین رفتن روکش طلا سفید، مجدد آن را با رودیوم روکش کنید. تا طلای زرد پایه با پوست شما تماس مستقیم نداشته باشد و آلرژی ایجاد نکند.
پولیش کردن طلا و جواهرات روشی است که به واسطهی آن سطح طلای سفید صیقل داده میشود و چنانچه خط و خشی داشته باشد برطرف میشود. البته توجه داشته باشید که با هر بار پولیش کردن، یک لایهی بسیار ظریف از سطح طلا تراشیده میشود. خب، میدانیم که لایه سطحیِ طلای سفید همان روکش رودیوم است که وقتی طلا را پولیش میکنید، یعنی رودیوم را میتراشید. بنابراین، سفیدی طلا خیلی سریعتر از حالت عادی پاک میشود و طلای زرد از زیر آن بیرون میزند. بنابراین نباید طلا را بیش از حد پولیش کنید.
.
منابع:
.https://www.rubygold.ir
.https://parasteh.com
.ttps://isignal.ir